Beroepsgeheim opheffen voor genitale verminking?

De Orde van Artsen brengt een negatief advies uit over een wetsvoorstel dat het beroepsgeheim van de arts wil opheffen bij genitale verminking. Ook de verplichting om deze vaststelling in het EPD te noteren, vindt de Orde maar niets.

Volksvertegenwoordigers Els Van Hoof en Nahima Lanjri (beide CD&V) dienden een wetsvoorstel in dat artsen ontheft van het beroepsgeheim wanneer ze geconfronteerd worden met genitale verminking bij vrouwen.

Niet negeren
In ons land leven bijna 50.000 die afkomstig zijn uit landen waar vrouwelijke 'besnijdenis' courant wordt toegepast, zo legt de toelichting bij het wetsvoorstel uit. Naar schatting ongeveer een kwart van hen zou met genitale verminking te maken hebben gehad en een goede 4.000 zouden gevaar lopen 'besneden' te worden. Nochtans zijn er in ons land nauwelijks aangiften van genitale verminking.
België tekende eind vorig jaar bovendien de Conventie van Istanbul. Dat verdrag wil de strijd opvoeren tegen intrafamiliaal geweld en geweld tegen vrouwen.

Artikel 458
De ondertekening verplicht ons land ook actie te ondernemen, onder meer tegen genitale verminking. Nationale regels van vertrouwelijkheid mogen geen hinderpaal vormen om ernstige daden van geweld tegen te gaan - zo klinkt het in de uiteenzetting.

Het wetsvoorstel wil artikel 458 van de Strafwet uitbreiden. Dat artikel dat het beroepsgeheim regelt, geeft de arts nu ook spreekrecht wanneer hij constateert dat minderjarige of kwetsbare personen in gevaar verkeren - en wanneer hijzelf de persoon, eventueel met hulp van anderen, niet kan beschermen.

Els Van Hoof en Nahima Lanjri willen dat de arts automatisch spreekrecht krijgt wanneer hij genitale verminking vaststelt - ook als het gaat om volwassen vrouwen die niet tot een als 'kwetsbaar' omschreven groep behoort.

Medisch dossier
Ook willen de twee CD&V-vertegenwoordigers het KB van 3 mei 1999 aanpassen, dat de minimumvoorwaarden voor het medisch dossier in ziekenhuizen vastlegt. Wanneer een gynaecoloog of kinderarts genitale verminking vaststellen, moeten ze hiervan een gedetailleerde aantekening maken in het medisch dossier.

Die verplichting zal meteen de waakzaamheid vergroten, is het uitgangspunt.

Beroepsgeheim niet verder aantasten
De Orde van Artsen maakt in een advies eigenlijk brandhout van het CD&V-voorstel. De Nationale Raad van de Orde vindt dat het huidige artikel 458bis in het Strafwetboek, met de uitbreiding tot het spreekrecht, al ruim volstaat.

Als een patiënt bekwaam is om haar eigen belangen te verdedigen, gebiedt de wet op patiëntenrechten immers ook nog eens respect voor de autonomie van deze patiënt.

Het opheffen van de garantie dat wat tussen arts en patiënt gebeurt vertrouwelijk is, brengt het gevaar mee dat de patiënt mogelijk afziet van verzorging. De patiënt verliest door een arts te raadplegen anders misschien controle over haar situatie.

Gespecialiseerde diensten
De arts die zijn patiënt medische steun wil bieden, zal haar voor haar probleem in de eerste plaats verwijzen naar een gespecialiseerde multidisciplinaire 'structuur'. Hij onderzoekt met haar de actiemogelijkheden.

Er is een middenweg mogelijk, vindt de Orde. Een die zowel de eisen tot 'beteugeling' van genitale verminking inwilligt als de vertrouwensrelatie tussen arts en patiënt intact laat.

De Nationale Raad van de Orde vindt verder dat registratie wel degelijk noodzakelijk is maar dat die niet thuishoort in het ziekenhuisdossier.

De gegevens moeten bewaard worden in een specifiek register beheerd door een erkende 'structuur'. De anonimiteit van de patiënt moet verzekerd blijven. De toegang tot dit register is zeker ook niet beperkt tot artsen van het ziekenhuis zelf, aldus de Nationale Raad.