Onenigheid binnen Vlaamse regering
Experts: "Beperk overmatig schermgebruik bij kinderen"
Op initiatief van Kids Unplugged vragen zeventien experts in de psychiatrie, psychologie, neurologie en pedagogie in een open brief aan de Vlaamse regering maatregelen te nemen om kinderen en jongeren beter te beschermen tegen de schadelijke effecten van overmatig schermgebruik en sociale media.
Verhoogd risico op aandachtsproblemen, slaapproblemen, spraak- en taalachterstand, emotionele en sociale ontwikkelingsproblemen, slecht eetgedrag, negatief lichaamsbeeld en dalende cognitieve prestaties. De nadelen van overmatige schermtijd en gebruik van sociale media door kinderen en jongeren zijn volgens de zeventien experts die de open brief ondertekenen legio. Onder de experts bevinden zich grote namen als Dirk De Wachter, Geert Dom en Steven Laureys.
Gevaren op mentaal en fysiek vlak
De experts stellen vast dat kinderen op steeds jongere leeftijd een smartphone, en dus toegang tot sociale media krijgen. "Dat leidt tot steeds meer negatieve gevolgen voor hun schoolprestaties en hun mentale en fysieke gezondheid." Naast de gevolgen op mentaal en fysiek vlak houdt het ook een gevaar in van blootstelling aan schadelijke online-inhoud zoals pornografie, cyberpesten en radicalisering. "De huidige aanpak, die focust op mediawijsheid en ouderlijk toezicht, blijkt ontoereikend."
Concreet stellen de experts zeven actiepunten voor. In de eerste plaats moet het officiële advies over sociale media, smartphones en schermgebruik bij kinderen en jongeren dringend herzien worden. De herziening moet gebeuren op basis van de nieuwste inzichten. Een nog op te richten expertengroep moet concrete beleidsmaatregelen uitwerken op basis van bestaande onderzoeken en nieuwe inzichten.
Leeftijdsgrens: 16 jaar
Samen met de federale overheid moet de Vlaamse regering op Europees niveau strengere regelgeving voor technologiebedrijven steunen. De aandacht dient daarbij primordiaal te gaan naar een beperking van de verslavende algoritmes en een verhoogde aansprakelijkheid. Net zoals in Frankrijk en Australië zou de leeftijdsgrens voor sociale media verhoogd moeten worden tot 16 jaar.
Via een grootschalige sensibiliseringcampagne moeten ouders bewust worden gemaakt van de risico's. Via deze weg moeten ze ook ondersteund worden in een verantwoord schermbeleid. Ook het onderwijs heeft zijn rol te spelen. Doelstellingen over gezond scherm- en sociale mediagebruik moeten in het lespakket worden opgenomen. Ten slotte pleiten de experts ervoor de meest kwetsbare kinderen (jonger dan 12 jaar, jongeren met een hoge deprivatiescore en genetisch kwetsbare kinderen) actief te beschermen.
Ministers oneens
De experts benadrukken dat ze sociale media niet afwijzen, maar dat er wel een betere bescherming nodig is van kinderen en jongeren.
Vlaams minister van Welzijn Caroline Gennez (Vooruit) liet meteen weten op dezelfde golflengte te zitten. "We moeten onze kinderen en jongeren beter beschermen tegen de negatieve impact van sociale media." Ze denkt daarbij aan bruut geweld, onrealistische schoonheidsidealen, haatspraak, fake news en fout gezondheidsadvies. Ze toont zich dan ook voorstander van een hogere leeftijdsgrens voor het gebruik van sociale media.
Minister van Media Cieltje Van Achter (N-VA) vindt het optrekken van de leeftijd maar niets. Volgens haar kan dat net een tegenovergesteld effect hebben.