Zesde Vijs voor Michaël Sels
Griet Op de Beeck ‘wint’ Skeptische put
Naar jaarlijkse gewoonte reikte de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale (SKEPP) dit weekend zijn prijzen uit. Klinisch diëtist Michaël Sels krijgt de Zesde Vijs, terwijl de Skeptische Put naar auteur Griet Op de Beeck gaat.
Filip Ceulemans
Van mensen met gezond verstand wordt gezegd dat ze ze alle vijf op een rijtje hebben, naar de vijf zintuigen. Paranormalen beweren dikwijls over een zesde zintuig te beschikken. Sinds 1996 reikt SKEPP de Zesde Vijs uit aan mensen die bewezen hebben over een extra portie gezond verstand te beschikken door in de media op te vallen met een genuanceerde kritische kijk op de zaken of door een grondig gedocumenteerd betoog.
Dit jaar gaat de prijs naar klinisch diëtist Michaël Sels (UZA). Volgens SKEPP laat hij zich niet verleiden tot goedkope uitspraken of holle beloften. Hij nuanceert, duidt en corrigeert altijd met respect. In de media, op sociale netwerken, in zijn boeken en televisiewerk blijft hij consequent het kompas van de wetenschap volgen. Nochtans is hij als diëtist actief in een sector waar onwetenschappelijke claims welig tieren.
Zelfbenoemde therapeut
De tweede prijs die SKEPP jaarlijks uitreikt, is minder lovenswaardig. De Skeptische Put gaat naar iemand “die zich uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld, en de verspreiding of popularisering van kennis en wetenschap totaal verkeerd heeft begrepen”. ‘Laureaat’ is dit jaar auteur Griet Op de Beeck. In het verleden kwam ze al in het vizier van SKEPP door haar indirecte promotie van achterhaalde psychologische theorieën over “hervonden herinneringen” en psychisch trauma. Omdat het toen grotendeels over autobiografisch geïnspireerde fictie ging, koos SKEPP er toen voor haar eerder als slachtoffer dan als schuldige te zien.
Op de Beeck volhardde echter in haar standpunten en uitte zich vorig jaar steeds meer als actieve promotor van deze theorieën. “Haar werk en uitspraken grossieren in onbewezen, achterhaalde en ronduit verkeerde ideeën over de werking van de menselijke geest in ziekte en gezondheid.” Bovendien benoemde ze zichzelf tot therapeut. Deze titel is weliswaar niet wettelijk beschermd, toch schept Op de Beeck op deze manier een verkeerde indruk over haar vermeende expertise. Ze heeft een wetenschappelijke noch psychologische achtergrond. Als klap op de vuurpijl bekritiseerde ze ook de academische opleidingen.
“Ze baseert zich liever op haar persoonlijke ervaringen en contacten met een aantal randfiguren in het buitenland. Dat is niet hoe een wetenschappelijk zorgmodel hoort te werken. De theorieën die Op de Beeck verdedigt zijn niet alleen onjuist, maar bovendien potentieel gevaarlijk. Denk maar aan onterechte beschuldigingen van vreselijke misdaden, gecreëerd door de suggestieve technieken van bepaalde therapeuten die hun cliënten helpen met het naar boven halen van verdrongen herinneringen’. Iets wat volgens de huidige stand van de wetenschap niet bestaat”, is SKEPP hard voor de succesauteur.