VN-rapport: Mensenrechten zijn sleutel tot beëindigen aids-pandemie

De mondiale strijd tegen aids kan alleen succesvol zijn als de mensenrechten van kwetsbare groepen worden beschermd. Dat stelt UNAIDS - het VN-programma dat de strijd tegen hiv coördineert - dinsdag in een nieuw rapport in de aanloop naar Wereldaidsdag op zondag 1 december.

Volgens het rapport leven momenteel 39,9 miljoen mensen met hiv, van wie 9,3 miljoen geen toegang hebben tot levensreddende behandelingen. Afgelopen jaar stierven 630.000 mensen aan aids-gerelateerde ziekten en raakten 1,3 miljoen mensen besmet.

Het jaarlijkse rapport benadrukt dat discriminatie van kwetsbare gemeenschappen de verspreiding van hiv in de hand werkt. In 63 landen zijn homoseksuele relaties bijvoorbeeld nog steeds strafbaar. In landen met zulke repressieve wetten komt hiv onder homomannen vijf keer vaker voor. Ook het criminaliseren van prostitutie maakt sekswerkers kwetsbaarder voor een hiv-besmetting, klinkt het. Opvallend is dat de VN de beslissing van ons land looft om sekswerkers met een contract sinds dit jaar dezelfde arbeidsrechten te geven als andere werknemers.

Het rapport besteedt ook extra aandacht aan jonge vrouwen. Dagelijks raken 570 meisjes tussen 15 en 24 jaar besmet met hiv. In ten minste 22 landen in Oostelijk en Zuidelijk Afrika zijn vrouwen drie keer vaker hiv-positief dan mannen. Winnie Byanyima, directeur van UNAIDS, benadrukt: "Wanneer meisjes onderwijs wordt ontzegd, gendergeweld ongestraft blijft en mensen worden gearresteerd om wie ze zijn of van wie ze houden, is het resultaat dat ze worden uitgesloten van gezondheidsdiensten die essentieel zijn in de strijd tegen hiv."

Uit cijfers van Sciensano bleek begin november dat het aantal hiv-diagnoses in ons land voor het derde jaar op rij is gestegen. In 2023 ging het om een toename van 13 procent, met 665 nieuwe gevallen. Sciensano wijt de stijging aan verminderd condoomgebruik en een gebrek aan bewustzijn van de risico's.