Verouderende infrastructuur
Zorgnet-Icuro: "Ziekenhuizen hebben geen investeringsruimte meer"
De financiële fragiliteit van de algemene ziekenhuizen knijpt hun investeringsruimte verder dicht. Dat zegt Zorgnet-Icuro naar aanleiding van de jaarlijkse MAHA-studie.
Belfius publiceerde woensdag de jaarlijkse MAHA-analyse van de financiële gezondheid van de Belgische algemene ziekenhuizen. Die verbeterde licht in 2024, maar alleen dankzij eenmalige opbrengsten, zoals inhaalbedragen en regularisaties. De kosten van de gewone exploitatie liggen nog altijd hoger dan de opbrengsten.
Stagnerend investeringsritme
Die fragiele financiële situatie heeft rechtstreekse gevolgen voor de investeringen, waarschuwt Zorgnet-Icuro. Voor drie kwart van de ziekenhuizen ligt het gewoon bedrijfsresultaat onder 1%, wat te weinig is om duurzaam te investeren in infrastructuur, apparatuur, digitalisering en cybersecurity.
In Vlaanderen namen tussen 2019 en 2024 de bruto-investeringen slechts met 9% toe, terwijl de prijzen met ongeveer 23% stegen. De boekwaarde van de Vlaamse ziekenhuisgebouwen daalde in die periode van 53% naar 47% van de aanschaffingswaarde, wat wijst op een verouderende infrastructuur.
“We zien heel duidelijk dat het investeringspeil in Vlaanderen terugvalt en dat de ziekenhuisgebouwen versneld verouderen", zegt Margot Cloet, ceo van Zorgnet-Icuro.
Ze wijst erop dat bouwplafonds – de basis waarop de subsidies worden berekend – totaal verouderd zijn en geen gelijke tred houden met de gestegen bouwkosten en de steeds strengere eisen rond toegankelijkheid, comfort, duurzaamheid en veiligheidsnormen.
Gemiddeld moet een ziekenhuis vandaag ongeveer een derde van de betoelaagbare investering zelf financieren. "Die middelen zijn er vaak niet, zelfs niet in de ziekenhuizen met de beste financiële resultaten. Op lange termijn is dat niet houdbaar als we kwaliteitsvolle, veilige en toekomstbestendige zorg willen blijven aanbieden", zegt Cloet.
ICT en cybersecurity
Ziekenhuizen hebben ook te weinig middelen om te investeren in ICT en cybersecurity. Zorgnet-Icuro verwijst naar een recente benchmark die aantoont dat de totale kost voor cybersecurity voor de Belgische ziekenhuizen bijna 50 miljoen euro bedraagt, terwijl er in het Budget Financiële Middelen slechts 15 miljoen euro structureel voorzien is.
Zorgnet-Icuro pleit voor een structurele hervorming van het zorglandschap, een minder versnipperde en meer voorspelbare financiering, de hervorming van de nomenclatuur en de invoering van een aangepaste ziekenhuisfinanciering, en meer doelmatige zorg.
"Ziekenhuisbestuurders, artsen en medewerkers hebben nood aan een helder masterplan van de betrokken overheden, Vlaams én federaal, dat een langetermijnvisie biedt en coherente hervormingen uittekent, zowel inhoudelijk als qua timing", stelt de organisatie.
